Proslava Božića - Praznik Hristovog rođenje

Proslava Božića, praznika rodjenja Isusa Hrista, najradosnijeg dogadjaja u hrišćanskom svetu, počela je u ponoć prvom Božićnom liturgijom u beogradskom Spomen-hramu Svetog Save, koju je služio vikarni episkop Atanasije hvostanski. Liturgiji je prisustvovao veliki broj vernika, a čas rodjenja Isusa oglasila su zvona svetosavskog hrama.

Proslava Božića biće nastavljena u svim hramovima SPC u zemlji i svetu. Na svim liturgijama biće pročitana tradicionalna Božićna poslanica srpskih arhijereja i mitropolita Amfilohija, u kojoj se poziva srpski narod u matici i rasejanju da kao drevni evropski narod čuva svoju veru, jezik i pismo.

Na sam dan Božića služi se liturgija Svetog Jovana Zlatoustog, koji je medju prvima objasnio značaj ovog praznika, a koji je, kako je zapisano, izvor za sve praznike, jer da "nije bilo rodjenja, ne bi bilo ni krštenja, ni vaskrsenja ni drugih praznika".

Pored SPC, Božić 7. januara proslavlja Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Sveta Gora, starokalendarci u Grčkoj i egipatski Kopti, koje kao svoj bogoslužbeni poštuju Julijanski kalendar.

Božić se slavi od apostolskih vremena, ali je u početku slavljen istovremeno sa praznikom Bogojavljenja. Kao datum Hristovog rodjenja, 25. decembar je uveden u četvrtom veku, u vreme cara Arkadija. Ovaj datum hrišćanske crkve i danas poštuju s tim što se, prema Julijanskom kalendaru, 25. decembar poklapa sa Gregorijanskim 7. januarom, pa pravoslavne crkve koje poštuju Julijansko vreme tog dana slave praznik Roždestva Isusa Hrista.

Na Božić hrišćanske crkve slave dolazak Spasitelja ljudskog roda, koji je došao medju ljude da im ukaže na vrednosti vere u ljubav, da ih izmiri sa Bogom koga su se odrekli počinivši prvi greh.

Predanje kaže da je pred rodjenje Hristovo rimski imperator Avgust naredio popis stanovništva u carevini, pa se svako morao naći u mestu odakle su njegovi preci. Marija od roda Davidova i njen saputnik Josif vratili su se tom prilikom u Vitlajem i tu se skromno smestili u pećini u kojoj su pastiri sklanjali stada od nepogoda. Bogorodica je, kako je zapisano, u slamu povila novorodjenog spasitelja i poklonila mu se kao Bogu.

"U isto vreme, nad zemljom izraelskom pojavi se velika sjajna zvezda koja beše neobična i stoga što se nije kretala od Istoka ka Zapadu, već se kretala prema Jugu, a ne beše na visini kao sve zvezde već u visini ptičijeg leta". Zvezdu su četrdeset dana pratili trojica mudraca, prema predanju Gaspar, Valtazar i Melhior, koji su stigavši u Jerusalim pošli caru Irodu koji ih je lukavo zamolio da mu jave gde se dogodilo čudesno rodjenje jer bi on hteo da se pokloni tom detetu proročanstva. Kako dalje kaže jevandjelsko predanje, u Vitlajemskoj pećini nad kojom se zaustavila najsjajnija zvezda, mudraci su se poklonili detetu „kao caru nad carevima i darivali ga zlatom, a potom tamjanom kao Boga i smirnom kao prvosveštenika i učitelja".

Mudraci se nisu vratili Irodu, već su drugim putem otputovali, a Irod je, u strahu za svoj carski presto, naredio da se u Vitlajemu pobiju sva muška deca do dve godine, nadajući se da će medju njima biti i novorodjeni Isus. Ubijeno je 14.000 dece, ali je sveta porodica prebegla u Misir u Egiptu, gde je živela do Irodove smrti.
Srpska pravoslavna crkva Božić slavi tri dana, koji su u njenom bogoslužbenom kalendaru obeleženi crvenim slovom.

Drugi dan Božića je Sabor presvete Bogorodice koji crkva posvećuje Bogomajci u znak zahvalnosti što je rodila Spasitelja, dok se trećeg dana slavi sveti arhidjakon Stefan.

(Tanjug)