KRST

Prema učenju većine današnjih hrišćanskih religija i crkava, Isus Hrist je pogubljen na krstu srama, mučeničkom krstu razapinjanjem i pričvrćen klinovima za drvo od koga je krst bio načinjen. Međutim, pažljivim razmatranjem biblijskih i istorijskih izveštaja nameće se zaključak da je predmet Isusovog pogubljenja zapravo bio stub, a ne krst.

Lingvistički dokazi


Reč "ksrt" potiče od latinske reči crux. Ali, grčka reč koja je u mnogim savremenim prevodima prevedena imenicom "krst", glasi staurós. U klasičnom grčkom jeziku ta se reč odnosila na uspravnu gredu ili kolac. Kasnije se počela koristiti i za stub za pogubljenje koji je imao poprečnu gredu. Biblijski priručnik The Imperial Bible-Dictionary to priznaje dajući sledeće objašnjenje: “Grčka reč za krst, [staurós], zapravo se odnosila na stup, uspravnu gredu, odnosno kolac, na koji se moglo nešto obesiti ili koji se mogao koristiti za iskolčavanje [ograđivanje] zemljišta. (...) Čak su i Rimljani reč crux (od kojeg je izvedena naša reč krst) po svemu sudeći prvobitno koristili za uspravnu gredu” (uredio Patrick Fairbairn, London, 1874, svezak 1, stranica 376).
S druge strane, Biblija predmet na kome je Isus pogubljen označava i rečju xýlon. Zanimljivo je da se niti u Grčko-hrvatskom rječniku Stjepana Senca (Zagreb, 1910, stranica 643) niti u Grčko-hrvatskom rječniku Novoga zavjeta Rudolfa Amerla (Zagreb, 2000, stranica 125) za tu reč ne daje značenje “križ”, već se, između ostalog, navode izrazi: odsječeno drvo za gorivo ili građu, drvo, stablo, stup, greda, balvan, brvno, štap, klade za kažnjavanje robova. Značenje “križ” navodi se samo u rečniku Majnarića i Gorskog (Zagreb, 1983, stranica 286), ali uz napomenu “poz. [pozniji, kasniji]”, koja pokazuje da je to značenje reč xýlon poprimila tek kasnije. Zato se u Delima apostolskim 5:30 i 10:39, gde se ta reč javlja u Bibliji, u prevodima kao što su JB i Šarić, 2006, koristi reč “drvo”.
U knjizi The Non-Christian Cross stoji: “U izvornom grčkom tekstu brojnih spisa od kojih se sastoji Novi zavet nema ni jedne jedine rečenice koja bi barem neizravno dokazivala da je stauros na kojem je umro Isus bio išta drugačiji od običnog staurosa, a još manje da se sastojao, ne od jedne grede, nego od dve grede pribijene jedne na drugu u obliku krsta. (...) Naši su nas učitelji naveli u veliku zabludu time što su reč stauros preveli s ‘krst’ kad su grčke crkvene dokumente prevodili na naš maternji jezik i time što su to potkrepili dodajući riječ ‘krst’ u rečnike kao da je to značenje reči stauros, a da nisu podrobno objasnili da to ni u kom slučaju nije bilo osnovno značenje te reči u vreme apostola i da je to postalo njeno osnovno značenje tek dugo nakon toga, a to je postalo, ako je uopšte postalo, samo zbog toga što se, uprkos pomanjkanju čvrstih dokaza, iz ovog ili onog razloga smatralo da je taj stauros na kojem je Isus pogubljen bio upravo takvog oblika” (John Denham Parsons, London, 1896, stranice 23-24).

Poreklo krsta

Enciklopedija Britanica

“U gotovo svim delovima starog sveta pronađeni su različiti predmeti koji su nastali davno pre hrišćanske ere, a obeleženi su krstovima različitih oblika. Bezbrojni primerci potiču iz Indije, Sirije, Perzije i Egipta. (...) Upotreba krsta kao religioznog simbola u prethrišćansko doba i kod ne-hrišćanskih naroda mogla bi se smatrati gotovo sveprisutnom, a u vrlo mnogo slučajeva bila je povezana s nekim oblikom poštovanja prirodnih sila” (Encyclopaedia Britannica, 1946, svezak 6, stranica 753).

An Expository Dictionary of New Testament Words



“Oblik [krsta kao dve prekrštene grede] potiče iz stare Kaldeje, gde se koristio kao simbol boga Tamuza (jer nalikuje mističnom slovu Tau, prvom slovu njegovog imena). Osim u toj zemlji upotrebljavao se i u susednim zemljama, uključujući i Egipat. Sredinom 3. veka naše ere crkve su već ili odstupile od nekih učenja hrišćanske vere ili su ih izopačile. Da bi se povećao uticaj otpadničkog crkvenog sistema pagani su primani u crkve iako nisu bili preporođeni verom i imali su veliku slobodu zadržati svoje paganske znakove i simbole. Tako je Tau odnosno T, u svom najčešćem obliku, s nešto sniženim poprečnim krakom, bio usvojen kao Hristov krst” (William Vine, An Expository Dictionary of New Testament Words, London, 1962, stranica 256).

The Cross in Ritual Architecture, and Art

“Neobična je, ali i neosporna činjenica da se krst koristio kao sveti simbol davno pre Hristovog rođenja, a i nakon njegovog rođenja u zemljama na koje nije uticalo crkveno učenje. (...) Grčkog Bakha, tirskog Tamuza, kaldejskog Bela, norveškog Odina — sve su njih njihovi poklonici obožavali uz pomoć nekog simbola u obliku krsta” (Geo Tyack, The Cross in Ritual Architecture, and Art, London, 1900, stranica 1).

The Worship of the Dead



“Krst u obliku ‘crux ansate’ [ankha] nosili su u ruci egipatski sveštenici i kraljevi (koji su bili vrhovni sveštenički poglavari) u znak vlasti koju su imali kao sveštnici boga Sunca, a nazivali su ga ‘znak života’” (Colonel John Garnier, The Worship of the Dead, London, 1904, stranica 226).

A Short History of Sex-Worship

“Različiti oblici krstova nalaze se posvuda na egipatskim spomenicima i u grobovima, a mnogi ih stručnjaci smatraju simbolima falusa [prikazima muškog uda] ili pak polnog odnosa. (...) U egipatskim je grobovima crux ansata [krst s krugom ili omčom na vrhu] pronađen tik uz falus” (Herbert Cutner, A Short History of Sex-Worship, London, 1940, stranica 16-17).


The Companion Bible


“Ti su se krstovi upotrebljavali kao simboli babilonskog boga Sunca i najpre su pronađeni na novčiću Julija Cezara (100-44. pr. n. e.), a zatim na novčiću koji je izdao Cezarov naslednik (August) 20. godine pr. n. e. Na Konstantinovim novčićima najčešći simbol je krst, ali isti simbol koristi se bez okolnog kruga i s četiri jednaka kraka postavljena okomito i vodoravno; taj se krst posebno obožavao kao ‘Sunčev točak’. Treba reći da je Konstantin bio poklonik boga Sunca i da nije pristupio ‘Crkvi’ još oko četvrt veka nakon što je prema legendi video takav krst na nebu” (The Companion Bible, dodatak 162).


izvor