Palić

Palić se nalazi na severu Srbije, 8 km udaljen od Subotice. Između ostalog, preoznatljiv je po jezeru, ZOO vrtu, „Trendžtaun“-u, Međunarodnom filmskom festivalu, Ženskom i Muškom štrandu, Rtu pesničke nade u kome se nalazi Klupa za zaljubljene.



Palić zauzima važno geostrateško mesto, jer se nalazi na raskrsnici puteva koji povezuju Balkan sa severnom i zapadnom Evropom. On se odlikuje umereno kontinentalnom klimom, sa prosečnom godišnjom temperaturom od 10,7 stepeni Celzijusa i oko 2100 sunčanih sati godišnje.

Ima turističku tradiciju dugu 160 godina, a kao letovalište i banjsko kupalište je bilo poznato još 1845. godine. Glavno nasleđe nekadašnjeg Palića jeste Veliki park koji se prostire na 19 hektara površine.

Na samom ulazu nalazi se Vodotoranj koji glavnom alejom Velikog parka vodi do Velike terase.

Velike terase je bila poznata po svojoj monumentalnoj balskoj dvorani. U toku su radovi na uređenju, posle čega bi trebalo da postane velik i moderan konferencijski centar. Ona je izgrađena 1912. godine, kao i Muzički paviljon namenjen organizaciji koncerata, i Ženski štrand, odnosno, veliki objekat na vodi, koji je, nekada, sakrivao kupačice od znatiželjnih pogleda.

Pre nego što se prođe kroz Veliku terasu, može se videti Letnja pozornica izgrađena od neotesanog kamena. Od 1950. godine služi za održavanje brojnih koncerata, festivala i predstava, kao što je Palićki filmski festival na kojem se prikazuju evropski filmovi.

Na prostoru Muškog štranda, koji se nalazi levo od Velike terase, smešten je termalni bazen. Prema rečima Gorana Gabrića, direktora D. O. O. „Park Palić“, oprema za filtraciju termalnog bazena je pre dvadesetak godina poplavljena i od tada se nije mogla koristiti. Obezbeđena je voda eksploatacijom geotermalne vode, tako da je termalni bazen ponovo otvoren. On dodaje da je u planu izgradnja banje, odnosno, još uvek je u toku tender za zainteresovane investitore koji žele da učestvuju u izgradnji ovog objekta.



Kada prođete kroz Veliku terasu, izaći ćete na Palićko jezero. Postoje legende koje kažu da je jezero ostatak Panonskog mora, kao i da je nastalo od suza pastira Pavla koji je ovde napasao svoje stado.

Jezero Palić se u pisanim dokumentima prvi put spominje 1462. godine pod nazivom Pali. Prva mapa jezera ili Paligo Palus potiče iz 1690. godine.

Ono je nastalo kao izdansko, iako voda jezera najvećim delom potiče od padavina koje su ispunjavale udolinu. Voda se slivala sa okolnog terena ispirajući natrijum hlorid i tako je jezero postalo slano.

U toku je upumpavanje 1,5 miliona vode iz Tise u jezero kako bi se smanjila zagađenost jezera. Goran Gabrić smatra da bi u naredne dve godine trebalo da bude završeno čišćenje jezera.

Na Paliću se nalazi i Zoološki vrt. Osnovan je 1949, a prostire se na 10 hektara površine namenjenih posetiocima, kao i deset hektara pod šumama i njivama. Prve životinje su bile majmun i beloglavi sup, pa zatim, ptice i beli medved.

Prema rečima menadžera ZOO vrta, Mirjane Alapović, vrt ima oko 60 vrsta životinja, odnosno, 700 jedinki iz svih krajeva sveta. Životinje u vrtu imaju razvijen socijalni život. Neke žive u grupi kao lavovi i velike mačke, dok su tigrovi individualci. Mačke se susreću za vreme parenja i, posle toga, žive samotnjački život. Grčka kornjača je najstarija i ima preko šezdeset godina.

Što se tiče ishrane, mesojedi, kao što su lavovi i tigrovi, pojedu dnevno oko devet kilograma mesa, dok gmizavci, kao što su zmije i gušteri, jedu živu hranu kao što su zečevi i glodara.

Neke životinje imaju imena, kao što je slonica Marta i žirafa Nika.

Slonica Marta ime preko četrdeset godina i teška je tri tone. Voli da jede krastavce i lubenicu, a dnevno može da pojede do 100 kg hrane.

U okviru ZOO vrta postoji prihvatilište za divlje živote koje su nađene u prirodi. One su, često, ranjene i otrovane, a mogu biti žrtve šverca kao što su, najčešće, ptice i kornjače.

Postoji ZOO autobus namenjen prevozu dece na organizovanu nastavu, kao i obrazovani centar.

U ZOO vrtu se nalazi preko 270 vrsta drveća i 10 000 sadnica sezonskog cveća.

Posebnu vrednost predstavljaju tri hrasta stara preko 150 godina, kao i druge vrste drveća, kao što su ginko, lipe, kestenje, vrbe, kedar, sekvoja, himalajski bor, itd. Od cveća su zastupljene viole, begunije, suzavice, ružičnjak, vodeni ljiljani, trske, šaša, bambus i druge vrste.

Godišnje, ZOO vrt poseti 160 hiljada ljudi.

Na Paliću se nalazi veliki broj kulturnih spomenika. Kada se prođe obala Lajoša Vermeša nailazi se na spomenik Vermešu i njegove vile sagrađene 1893.godine. On je od 1880. do 1914. godine na Paliću organizovao sportske igre okupljajući najbolje sportiste iz skoro čitave Evrope. Takmičenja su bila organizovana u duhu olimpizma, 16 godina pre nego što su obnovljene moderne Olimpijske igre.

U Rtu pesničke nade nalazi se Klupa za zaljubljene, koja je najbliža samom jezeru. Na naslonu klupe su tri srca , a prekrivena je natpisima parova. Rt su osnovali pesnici naše zemlje, prilikom posete Paliću, 24. aprila 2000. godine.

U blizini je Meterološki stub koji je podignut 1870, a rekonstruisan 1997. godine. Stub je bele boje, a na njemu se nalazi termometar koji može da izmeri temperaturu od-30 do +50 stepeni Celzijusa, kao i merač vlažnosti vazduha.

Tokom čitave godine na Paliću se organizuju razne manifestacije kao što su: Festival evropskih filmova, Međunarodni festival dečijih pozorišta, žetelačke svečanosti “Dužijanca”, „Berbanski dani”, „Samer3ip“, „Trendžtaun“, „Etnofest“, „Dani riblje čorbe“, „Prvomajski uranak na Paliću“, „Berbanski dani“, i „Palićke vinske svečanosti“.

Na Paliću se postoji veliki broj hotela, vila, soba za iznajmljivanje, kao i restorana, picerija, poslastičarnica, kafića, diskoteka, a u okolini su salaši dostupni posetiocima. Ukoliko se nastavi sa ulaganjem, Palić bi mogao da postane ključna turistička destinacija u ovom delu Evrope.

Izvor: B92