Nadežda Petrović

Nadezda Petrovic rodjena je u Cacku 1873.godine. Godine 1884. godine sa porodicom se preselila u Beograd gde je, 1891. godine, završila Višu zensku školu. Naredne, 1892. godine, polozila je ispit za nastavnicu crtanja u srednjim školama i postala je ucenica u ateljeu DJordja Krstica. Godine 1896/97. pohadja casove na umetnickoj školi Kirila Kutlika.
Od 1898. godine zapocinje školovanje u Minhenu u ateljeu Antona Azbea. Vec 1900. privremeno je napustila Minhen i došla u Beograd kako bi odrzala svoju prvu samostalnu izlozbu. Medjutim, konzervativna srpska sredina nije bila u stanju da prihvati novine koje je donelo njeno slikarstvo, i samo je nekoliko kriticara prepoznalo njen umetnicki kapacitet.
Nakon odrzane izlozbe u Beogradu, vratila se 1901. godine u Minhen da bi nastavila studije, sada u ateljeu Julijusa Ekstera u Minhenu.
Iz Minhena se vratila u Srbiju 1903. godine. Od 1904. godine angazuje se u Srbiji oko organizacije Prve jugoslovenske umetnicke izlozbe, ucestvuje u osnivanju Lade, a bila je i pokretac Prve jugoslovenske umetnicke kolonije u Sicevu i Pirotu 1905. Godine 1911. odlazi u Pariz, a u Beogradu 1912. godine otvara slikarsku školu. Bila je jedan od osnivaca Kola srpskih sestara.
Proucavaoci njenog rada razlikuju cetiri perioda u njenom opusu: minhenski (1898-1903), srbijanski (1903-1910), pariski (1910-1912) i ratni (1912-1915).
Minhenski period se vezuje za njeno umetnicko formiranje i sazrevanje i uticaje profesora sa minhenske akademije. Iz tog perioda potice nekolicina pejzaza i portreta koje je izlozila 1900. u Beogradu.
Period izmedju povratka iz Minhena i odlaska u Pariz provela je obilazeci Srbiju i Makedoniju i slikajuci ljude i predele. Taj period obelezen je snaznim nacionalnim osecanjem, koje ce još više doci do izrazaja u ratnom periodu. Slika folklorne motive, ljude i zene u narodnoj nošnji, a iz tog perioda poticu i njeni pejzazi iz Resnika. U Parizu je slikala Bulonjsku šumu, portrete francuskih seljaka i nekoliko predstava Notr-Dama.
U prvom balkanskom ratu ucestvuje kao dobrovoljna bolnicarka na frontu, a potom je i u Prvom svetskom ratu ponovo sa srpskom vojskom. I za vreme rata je slikala predele kroz koje je prolazila, srpske srednjevekovne manastire i druge zaduzbine. Ovekovecila je Gracanicu na svojoj slici Kosovski bozuri, a slikala je i most cara Dušana u Skoplju. Poslednja njena slika je predstava efemerne bolnice u Valjevu, upravo one u kojoj je i umrla od tifusa 1915. godine.
Stvaralaštvo Nadezde Petrovic ne moze se lako ukljuciti u neke odredjene tokove u srpskoj umetnosti. Njena slika Dereglije na Savi iz 1907. smatra se jednom od prvih manifestacija impresionizma u srpskoj umetnosti, zbog svetle game i skicoznog postupka, ali se njene ostale slike ne mogu smatrati impresionistickim. Pastuoznost njenih slika i izrazena sklonost ka intenzitetu boje svrstavaju je u prethodnika koloristickog ekspresionizma koji ce tek u trecoj i cetvrtoj deceniji postati vodeci tok na jugoslovenskoj medjuratnoj umetnickoj sceni.