POZNATI BIOLOZI I NJIHOVA OTKRIĆA

BIOLOGIJA je nauka koja se bavi proučavanjem živog sveta. Ona proučava osobine i ponašanje organizama (njihov rast, razvoj i razmnožavanje), međusobne veze između različitih organizama, kao i veze između organizama i okoline koja ih okružuje. Mnogi naučnici su svojim otkrićima doprineli razvoju biologije i novih bioloških dicsiplina.

Robert Huk (Robert Hooke, 1635 - 1703) bio je engleski naučnik koji je 1665. godine otkrio ćeliju. Huk se bavio usavršavanjem raznih uređaja kao što su barometar, teleskop i mikroskop. Posmatrajući ispod mikroskopa tanko isečene režnjeve plute zapazio je šupljine koje su po obliku bile slične šupljinama u pčelinjem saću. Nazvao ih je ćelijama. Huk sa tadašnjim mikroskopom nije mogao da vidi sve delove ćelije. Video je samo prazne ćelijske prostore oivčene ćelijskim membranama, ali je to bilo dovoljno da prikaže ćeliju kao osnovnu strukturnu jedinicu organizma. Pored otkrića ćelije Huk je dokazao da se Zemlja i Mesec okreću oko Sunca u elipsi, da nebeska tela imaju gravitaciju, kao i da se sve materije grejanjem istežu.

Karl fon Line (Carl von Line, 1707 - 1778) je bio švedski botaničar i lekar koji je osnovao sistematiku, jednu od važnih bioloških disciplina. Bio je osnivač prirodnjačkog muzeja u švedskom gradu Upsali i prvi predsednik Švedske akademije nauka, a smatra se i začetnikom ekologije. U sistematici biljaka Line je sve biljke svrstao u kategorije po sličnostima i uveo binarnu nomenklaturu po kojoj svaka biljka ima dva naziva (naziv roda i naziv vrste) na latinskom jeziku. Njegov način imenovanja biljaka primenjuje se i kod imenovanja životinja.

Čarls Darvin (Charles Darwin, 1809 - 1882) je bio britanski naučnik koji je postavio temelje moderne teorije evolucije po kojoj se svi životni oblici razvijaju putem prirodne selekcije. 1831. godine se ukrcao na istraživački brod „Bigl“ i sa ekipom prirodnjaka krenuo na naučno putovanju po svetu. Na tom putovanju posmatrao je geološke formacije na različitim kontinentima i ostrvima kao i velik broj fosila i živih organizama. Za razliku od većine geologa koji su zastupali teoriju da su pojedine vrste životinjskog i biljnog sveta nastajale nezavisno jedna od druge i da je svaka prethodna vrsta nestala usled delovanja prirodnih sila Darvin je tvrdio da se različite vrste razvijaju iz jedne vrste. Po njegovoj teoriji čovek nastao evolucijom čovekolikog majmuna, a tome su se najviše protivili predstavnici crkve jer su smatrali da njegova teorija negira uticaj Boga na stvaranje čoveka i da stavlja čoveka na isti nivo sa životinjama

Gregor Mendel (Gregor Mendel, 1822 - 1884) je austrijski botaničar, koji se smatra začetnikom klasične genetike. Ukrštanjem različitih vrsta graška i prećenjem određenih osobina ustanovio je osnovne principe nasleđivanja. Do tada se smatralo da se osobine potomaka ne mogu unapred predvideti. Mendelovi eksperimenti sa graškom trajali su punih osam godina. Proučavao je 34 ratličite osobine, a za 7 osobina dao je svoje proračun. Tokom svvog života Mendel je bio nepriznat od strane naučnika toga doba i potpuno nepoznat za javnost. Tek 16 godina posle smrti, njegov rad dobija priznanje. Tri naučnika su nezavisno jedan od drugog pronašli Mendelov rad i utvrdili da je on već formulisao osnovne zakone nasleđivanja. Ti zakoni su nazvani Prvi i Drugi Mendelov zakon nasleđivanja i oni predstavljaju osnovu za razvoj naučne discipline zvane genetika.

Luj Paster (Louis Pasteur, 1822 - 1895) bio je francuski mikrobiolog i hemičar. Eksperimentalno je potvrdio da su bakterije izazivači bolesti. Proučavanjem bolesti vina ustanovio je da se klice iz kojih nastaju mikroorganizmi mogu uništiti toplotom i razvio je metodu za zaštitu namernica kojom se uništavaju bakterije u hrani, koja se po njemu zove pasterizacija. Paster je istraživao vakcine protiv mnogih zaraznih bolesti. Unapredio je metode vakcinacije i pronašao vakcinu protiv besnila koristeći osušenu kičmenu moždinu zaraženih zečeva. Vakcina je prvi put upotrebljena 1885. godine na dečaku koga je ugrizao besan pas.

Robert Koh (Heinrich Hermann Robert Koch, 1843 - 1910) je bio nemački lekar i bakteriolog koji je pronašao bacile koji su izazivali najopasnije bolesti tokom 19 veku. Otkrio je uzročnika turbekuloze, štapićasti bacil koji je po njemu nazvan Kohov bacil, pronašao uzročnike kolere, ispitivao malariju i afričku bolest spavanja. Dobio je Nobelovu nagradu ya medicinu 1905. godine.

Aleksander Fleming (Alexander Fleming, 1881 - 1955) je bio škotski mikrobiolog i farmakolog koji je otkrio gljivu Penicillium notatum. Proučavajući bakterije stafilokoke slučajno je otkrio da gljivice plesni sprečavaju rast i razvoj ovih bakterija. 1928 godine, pre odlaska na godišnji odmor 1928. godine Fleming je u svojoj laboratoriji ostavio kolonije stafilokoka. Na povratku sa odmora primetio je da se jedna kolonija ubuđala i da su sve stafilokoke oko buđi uništene. Ostale kolonije su izgledale normalno. Dvanaest godina nakon otkrića gljive Penicillium notatum počela je proizvodnja Penicilina, antibiotika koji je spasio život mnogim ljudima širom planete. 1945. godine je dobio Nobelovu nagradu.